Net een dag terug uit Nieuw-Zeeland vertelt bioloog Jesse Conklin vol enthousiasme over zijn onderzoek daar. Als deel van een groter project om de migratie van de rosse grutto te volgen verzamelt hij al 18 jaar data over wanneer de rosse grutto uit Nieuw-Zeeland naar Alaska vertrekt om te broeden.
Jesse Conklin met een Rosse Grutto in Nieuw Zeeland. Foto: Cleland Wallace
“Elke jaar in maart, in mijn eentje, zit ik in een huis bij een riviermonding en dan hou ik daar een maand bij wanneer de rosse grutto vertrekt,” vertelt Conklin, bioloog bij het Institute for Evolutionary Life Sciences aan de Universiteit van Groningen. “Dit is uniek omdat vertrek van migratie moeilijk te observeren is, maar we hebben een plek gevonden waar dat dus wel kan.”
Het onderzoek is deel van een veel groter project om de migratie van de rosse grutto in kaart te brengen. “Via satellieten kunnen we de hele migratie van de rosse grutto volgen. We onderzoeken de migratie door de tijd heen, want we volgen deze vogels in verschillende projecten al sinds 2007. Daardoor kunnen we zien hoe hun migratie verandert.”
Maar een nog interessanter deel van dit project vindt Conklin het gedrag van nieuwe generaties: “We volgen ook jonge vogels om te zien of ze leren en hun trekgedrag veranderen als ze opgroeien. Als we kijken naar vogels die hun migratie aanpassen door klimaatverandering, is een van de vragen of een individu tijdens hun leven zich kan aanpassen of dat die vast zit in een routine. Dat is interessant omdat die vogels zo’n grote afstand moeten afleggen, en ze doen het als ze heel jong zijn, zonder veel ervaring. Dus proberen we uit te zoeken hoe de jonge vogels het leren.”
Vreemd gedrag
Helaas is de dataset over de jonge vogels nog niet geanalyseerd, vertelt Conklin. “Ik kan dus alleen op mijn buikgevoel afgaan. We zien wel dat jonge vogels veel vreemde dingen doen, die je niet verwacht van volwassenen, maar we weten niet of dat altijd al het geval is geweest.”
Dat vogels vreemd gedrag vertonen kan ook door andere invloeden komen: “We leven in een periode van verandering. Het kan zijn dat de jongere vogels die we volgen nieuwe dingen doen onafhankelijk van hun leeftijd. Veel onderzoekers denken namelijk dat veranderingen of innovaties in een migratiesysteem ontstaan door jonge vogels die domme dingen doen waar ze niet aan dood gaan.”
“Het is wel interessant want je kan een populatie hebben waar jonge vogels moeten verbeteren door de juiste manier te leren om iets te doen,” vertelt Conklin. “Of populaties waar jonge vogels hun soortgenoten leiden door per ongeluk het verkeerde ding te doen en dat dan steeds te herhalen.”
Oude vogels
Ook bij oudere vogels zijn veranderingen te zien in hun migratiepatronen. Conklin: “Vermoedelijk leren ze uit ervaring, want dit zijn lang levende vogels. Als ze op een bepaalde tijd zijn gaan migreren en dat was te laat, dan kunnen ze het volgende jaar eerder vertrekken.” Met de gegevens die hij al 18 jaar heeft verzameld, heeft hij kunnen zien dat de rosse grutto steeds eerder in het seizoen vertrekt uit Nieuw-Zeeland.
“De nummer een kandidaat om dit te verklaren is dat ze proberen eerder in het Noordpoolgebied te komen omdat dat dat gebied opwarmt en de lente steeds eerder komt,” speculeert Conklin. “Maar als je in het andere halfrond bent is er eigenlijk geen directe aanwijzing voor wanneer je op de broedplek wil zijn.” Dat ook volwassen vogels, net als jonge vogels, nog leren van hun acties is dus zeer waarschijnlijk.