Meisjes gamen wél, maar doen dat vaak in stilte

Foto: Rodnae productions via Pexels
27 - 05 - 2022 ► 14:13



Bijna de helft van de gamers is vrouw en zit net zo graag achter de game console als een man. Waarom zien we dan zo weinig vrouwelijke gamers? Spelen ze andere spellen, of willen ze zich gewoon liever niet online vertonen? “Ik krijg vaak ‘ga terug naar de keuken, maak een broodje voor me’ naar mijn hoofd geslingerd”.

Gamen als baan lijkt het schoolvoorbeeld van ‘van je hobby je werk maken’. Het lijkt makkelijk: je start een Twitch-kanaal op, of traint jezelf in een bepaalde game, en vestigt zo de aandacht als ‘erkend’ gamer. Twitch is een platform waarom gamers hun spellen kunnen streamen terwijl ze spelen. Hoe meer mensen er worden bereikt, hoe meer geld je ermee kan verdienen. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan voor de vrouwelijke gamer. “Het grootste probleem op Twitch is dat vrouwelijke streamers veel verkeerde mannelijke aandacht krijgen. Dan heb ik het over seksuele intimidatie, ronduit worden uitgescholden en gepest”, zegt de Nederlandse Lotte, ook wel @NightRaventje op Twitch. Daar speelt ze in haar vrije tijd allerlei verschillende games als Pokémon, GTA Online en Escape from Tarkov, een opkomend schietspel.

Dé gamer
Het woord ‘gamer’ betekent letterlijk iemand die videospelletjes speelt. Toch heerst er over het algemeen het vooroordeel dat de gamer een man is, en zien we ook weinig grote, vrouwelijke gamers. Onderzoek van de Entertainment Software Association schat dat 41% van de Amerikaanse gamers in 2021 vrouw was. In Europa is dat 47%, volgens de Interactive Software Association of Europe. Dat is toch bijna de helft van de totale gamerpopulatie. Waar zijn de professionele vrouwelijke gamers en streamers dan?

Ondanks het feit dat vrouwen ongeveer de helft van de gamers uitmaken, is maar 5% van de competitieve gamers van het vrouwelijke geslacht. En als een vrouw al een professioneel gamer wil worden, zal ze veel minder verdienen dan haar mannelijke tegenhanger. De top 100 mannelijke professionele spelers hebben samen een totaal verdiend van $2.8 miljoen, waar de vrouwelijke top 500 samen op een totale verdienste van $349.455 komt. De discrepantie in verdiensten komt onder andere door de enorme dominantie van mannen in de professionele wereld, waar je als vrouw moeilijk tussen komt. En als ze dan eindelijk mee mag doen in bijvoorbeeld e-sports toernooien, krijgt ze gemene en seksistische opmerkingen naar haar hoofd geslingerd.

Ook gaan de meeste vrouwelijke gamers geen carrières aan in de gamesindustrie, blijkt uit een recente studie over vrouwelijke gameridentiteit, gepubliceerd in de International Journal of Environmental Research and Public Health. De gamesindustrie bestaat niet alleen uit het spelen van spellen: banen als developer, programmeur en marketeer zijn er ook. Vrouwen zullen minder snel groeien in de gamewereld omdat er een groot stigma hangt aan het zijn van een vrouwelijke gamer. Ze worden gezien als minder competent, en krijgen online vaak te maken met intimidatie en bedreiging. Dit kan ervoor zorgen dat vrouwen niet online willen gamen, of liever geen carrières aangaan in deze industrie. Een vrouw in de game-industrie verdient ook nog eens minder salaris dan haar mannelijke tegenhanger in loondienst bij een gamebedrijf: voor een man was dat in 2018 bijna $52.000, voor een vrouw $47.000. Een loopbaan in de gamingindustrie wordt zo nog onaantrekkelijker.

Bedreiging
Uit een onderzoek van het International Journal of Mental Health and Addiction uit 2018, door gedragsonderzoekers Lavinia McLean en Mark D. Griffiths, blijkt de ervaring van vrouwen tijdens het gamen inderdaad dikwijls negatief is. Alle onderzochte vrouwen in deze studie gaven aan dat ze zich als vrouwelijke gamers vaak bedreigd voelden. Er werd negatief op ze gereageerd als ze praatten in de online omgeving, of als hun prestaties niet aan de maat voldeden.

Als gevolg daarvan zullen ze vaker hun identiteit schuilhouden, of zich helemaal van het online gamen afhouden. In sommige games is de het kunnen praten en overleggen tussen spelers juist belangrijk. Dat is bijvoorbeeld zo bij de online versie van Call of Duty, een uitgebreid schietspel, waar je met meerdere spelers in teamverband via een chatroom een vijand moet uitschakelen.

Promovendus Zowi Vermeire doet onderzoek aan de Universiteit van Utrecht, naar hoe jongeren in hun omgeving leren in hun vrije tijd, onder andere op de streamingservice Twitch. Eerder deed ze voor haar masterscriptie onderzoek naar het spel Call of Duty. “In eerdere versies van het spel kon je nog geen vrouw spelen. Ik speelde dat spel zelf en dacht altijd: waarom mag ik geen vrouw zijn?”.

Call of Duty gameplay. Bron: Ian Dick (CC BY 2.0)

Call of Duty gameplay. Bron: Ian Dick (CC BY 2.0)

De scriptie ging vooral over de giftige vormen van mannelijkheid die het spel laat zien, en aanmoedigt. Denk aan: gewelddadigheid, emotieloosheid, verblindende woede. “Je moet door een dorp rennen met een machete en iedereen vermoorden: je wordt gedwongen dat te doen. Dus je wordt ook gedwongen om die problematische vormen van mannelijkheid op te nemen en zelf uit te voeren”.

Problematische vormen van mannelijkheid worden ook dikwijls benadrukt in de literatuur. Uit eerder genoemd onderzoek bleek al dat de overmatige seksualisering van vrouwelijke gamekarakters voor problemen kan zorgen. Deze seksualisering maakt de game aantrekkelijker voor mannen om te spelen. Denk hierbij aan slanke vrouwen met overdreven rondingen, lange wimpers en een verleidelijke stem.

Mannen die spellen spelen met hyperseksuele representaties van vrouwen zijn vaak ook seksistischer tegen vrouwen in games zelf, of buiten het gamen om. Door de schadelijke houding tegenover vrouwen in games, kan de agressieve houding tegenover de vrouwelijke gamer ontstaan.

Just game to say hello 
De andere houding tegen over vrouwen in de game-industrie merkt ook de Finse Mimi, een 23-jarige vrouwelijke full-time Twitch-streamer onder de naam @heIIomimi. Ze speelt vooral Valorant, een first-person shooter die sinds het uitkomen in 2019 erg veel populariteit heeft verkregen. “Mannen zijn dominant in alle shootergames, maar Valorant is zeker één van de meer toxic omgevingen voor vrouwen. De meeste vrouwen gebruiken eigenlijk de voicechat-functie al niet, omdat op een vrouwelijke manier ‘hallo’ zeggen al heel veel woede kan opwekken”.

“Ik krijg vaak ‘ga terug naar de keuken, maak een broodje voor me’ naar mijn hoofd geslingerd, maar het ging soms wel verder dan dat. Mensen vonden dan mijn stream en bedreigden me”, vertelt Mimi. Dat blijkt ook uit een onderzoek uit 2013. Er wordt vaker negatief gereageerd op een vrouwelijke gamer die de voicechat-functie gebruikt, dan een mannelijke tegenhanger.

Vrouwelijke gamers merken dat zelf blijkbaar ook. Uit ander onderzoek is gebleken dat slechts 28% van de vrouwen de voicechat-functie tijdens het gamen gebruikt. Voor mannen is dat 71%. Ook Lotte merkte dat bij het spel Overwatch. “Ik durfde op een gegeven moment niet meer te praten via een voice channel, omdat ik dan de grond in werd gedrukt over het feit dat ik een vrouw was, en daarom speelde ik slecht”.

Overwatch is een multiplayer first-shooter, waar het samen spelen met je team via de voice-chat de dominante rol speelt. Bron: Flickr (Public Domain Mark 1.0)

Overwatch is een multiplayer first-shooter, waar het samen spelen met je team via de voice-chat de dominante rol speelt. Bron: Flickr (Public Domain Mark 1.0)

“Het maakt echt niet uit wat voor een game je speelt”, vertelt Lotte. “Je hebt altijd mensen die de chat in komen en beginnen over een vrouw haar voorgevel, of achterwerk. Die zeggen dat je lelijk bent, enzovoorts. Het gaat van wanhopig aandacht proberen te krijgen naar iemand verrot schelden.”

Het helpt ook niet dat je als kleine streamer je eigen chat helemaal moet controleren. Bij grote streamers wordt dat grotendeels vóór ze gedaan. Toch verschilt het tussen kleine streamers, in welke mate dat moet. Lotte”“Ik merk het bij mijn vriend, die ook streamt, dat hij de chat eigenlijk bijna niet hoeft te controleren. Want daar gebeurt bijna nooit wat. Ik heb ook een Instagram, speciaal voor mijn kanaal. Daar krijg ik ook wel eens aparte berichten op”.

Erbij horen
Hoewel Twitch-streamer Mimi negatieve ervaringen heeft, laat ze ook weten dat er wel degelijk positieve kanten zitten aan het gamen. “Er zijn zoveel aardige en leuke mensen in deze wereld. Niet elke game is zoals ik omschreef, en uiteindelijk maak je snel vrienden. Vrouwen die andere vrouwen vinden in bijvoorbeeld de chat kan heel bevrijdend zijn”. Lotte beaamt dit ook. “Er is ook heel veel positieve feedback van mensen. Veel kijkers vinden het ook juist leuk dat er vrouwen aan het gamen zijn”.

Het belang van een online gemeenschap benadrukt Vermeire ook. “Ik merk in mijn eigen onderzoek dat mensen online omgevingen gebruiken om mensen met dezelfde interesses te vinden. Dat kan heel fijn zijn als je dat in je directe omgeving niet vind”.

Bepaalde online gemeenschappen die Vermeire onderzocht, waren juist heel inclusief. Bijvoorbeeld die van speedrunners: dat zijn mensen die zo snel mogelijk een spel proberen uit te spelen. “Online zijn biedt mogelijkheden. Voor sommigen is het een signaal om lekker te gaan trollen, maar er is ook een grote groep mensen die het voor hele andere dingen gebruikt”.

Lou, een Engelse vrouwelijke streamer die een variatie aan games streamt op het kanaal @veloula, ziet wel dat mannelijke streamers het steeds meer opnemen voor hun vrouwelijke collega’s. “Ik maak steeds meer mee dat een man wat zegt tegen hatelijke opmerkingen in een spel. Als dit de norm kan worden, zal het vrouwen op lange termijn zeker helpen in de gamesindustrie”.

Maud Voets



Geen reacties mogelijk.

artikelen van Maud Voets:
Meisjes gamen wél, maar doen dat vaak in stilte
“Als er ergens koloniale verheerlijking is, is het in Coens standbeeld”