In 2020 nam corona de wereld in haar greep. Anne Coomans doet uitgebreid onderzoek naar huiselijk geweld tijdens de coronacrisis. “Gaan we in een volgende pandemie weer beperkende maatregelen treffen, dat zoveel spanningen en stress zou kunnen veroorzaken binnen een huishouden? Met als gevolg onveilige situaties?”
‘Het houdt niet op, totdat je iets doet.’ Het bekende motto van de landelijke campagne van huiselijk geweld. Door de corona-pandemie werden thuiswerken en online onderwijs de nieuwe norm. Huishoudens raakten geïsoleerd van de samenleving. Maar wie weet wat er dan allemaal plaatsvindt achter de voordeur? Promovenda Anne Coomans van het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) doet onderzoek naar onder andere de huiselijk geweldmeldingen bij Veilig Thuis, het centrale meld- en adviescentrum voor huiselijk geweld. “Op dit moment zien we geen grote verschillen in het aantal meldingen in 2020 ten opzichte van 2019”, aldus Coomans .
Overlap dader en slachtoffer
“Huiselijk geweld is al het geweld dat in huiselijke kring van een slachtoffer plaatsvindt. De term ‘huiselijk’ verwijst naar de relatie tussen de dader en het slachtoffer. Het kan gaan om geweld door een familielid, partner of vriend”, legt Coomans uit. Er zijn verschillende soorten huiselijk geweld namelijk; (ex-)partnergeweld, kindermishandeling, geweld tegen ouders, ouderengeweld en overige huiselijk geweld, bijvoorbeeld geweld tussen een broer en een zus.
Volgens het onderzoek is het totale aantal meldingen van huiselijk geweld niet toegenomen in 2020. “Maar we zien wel verschuivingen”, vervolgt Coomans. “Zo zien we dat het aandeel casussen waarin (ex-)partnergeweld, kindermishandeling en geweld tegen ouders tijdens de eerste lockdown is toegenomen ten opzichte van 2019, terwijl het overig huiselijk geweld afnam. Dit zou kunnen komen door de beperkende maatregelen. Enerzijds zaten huishoudens meer op elkaars lip, wat kon leiden tot onveilige situaties. Anderzijds zorgden de maatregelen voor beperkte sociale contacten, waardoor geweld tussen personen die niet samenwonen mogelijk afnam”.
Er is geen verschil te zien in het aantal meldingen tussen 2019 en 2020. “In dit onderzoek zijn we afhankelijk van registratiedata. De kans bestaat dat een groter deel van het daadwerkelijke huiselijk geweld niet gemeld is. Wij zien nu alleen maar het topje van de ijsberg, maar we hebben mogelijk te maken met een nog groter dark number van huiselijk geweld”, vermoedt Coomans .
Verder onderzoek
Anne Coomans is nog niet klaar met het onderzoek naar huiselijk geweld tijdens corona. “Op dit moment ben ik bezig met een dossieronderzoek en interviews. Ik hoop middels dit onderzoek iets meer te kunnen zeggen over hoe het geweld ontstaat of verergerd tijdens een crisis.”
Door dit langdurige onderzoek hoopt Coomans advies te kunnen bieden aan de regering en aan hulporganisaties. “Het zijn afwegingen die gemaakt moeten worden. Gaan we in het vervolg opnieuw harde maatregelen treffen als we weten dat het spanningen en stress kan veroorzaken binnen huishoudens, wat kan leiden tot onveilige situaties? Maar ook hopen we inzicht te bieden in hoe hulporganisaties optimaal hulp kunnen bieden in mogelijk toekomstige crises.”