De wetenschap achter datingapps

Datingapp Tinder is razend populair (beeld: Pexels)
10 - 05 - 2022 ► 10:30



Bumble, Tinder, Happn, Grindr, Inner Circle, Hinge; het is slechts een greep uit de tientallen populaire datingapps in Nederland. Steeds meer singles hebben zo’n app op hun telefoon staan, blijkt uit een onderzoek van datingsite Badoo. De wetenschap krijgt steeds meer belangstelling voor de werking en het gebruik van datingapps. Denk bijvoorbeeld aan het effect van de mate van datingappgebruik op de intentie om te settelen. In hoeverre heeft onlinedating de zoektocht naar een partner de afgelopen jaren veranderd?

Ivar (25 jaar) heeft al bijna twee jaar een serieuze relatie via datingapp Happn. Net als bij Tinder komen gebruikers van deze app bij elkaar in een pool terecht op het moment dat hun paden kruisen. Op die manier kwam hij zijn Roëlle tegen. Hij vertelt: “Tijdens de pandemie was een datingapp wel echt dé plek om iemand te ontmoeten. Daarnaast is het via een app gemakkelijker om iemand die je wel ziet zitten te benaderen, aangezien je allebei hebt geswiped en dus weet dat er wederzijdse interesse is.”

Gemak en ongemak datingapps
Ivar ziet ook nadelen van datingapps in: “Het is wel gemakkelijk om mensen te beoordelen op basis van een paar foto’s terwijl je eigenlijk nog niks van die persoon weet. Daarnaast had een vriend van mij niet zoveel matches en dat was volgens mij wel echt een aanslag op zijn zelfvertrouwen. Ik denk dat het belangrijk is dat gebruikers het niet te persoonlijk opvatten als een datingapp niet gelijk goed werkt.”

Ivar met zijn vriendin Roëlle (beeld: Ivar de Langen)

Ivar met zijn vriendin Roëlle (beeld: Ivar)

Datingapps laten dus nieuwe relaties opbloeien, maar er bestaan ook negatieve associaties, zoals verkeerde intenties van gebruikers, doodlopende gesprekken en oppervlakkigheid. Volgens de Vlaamse communicatiewetenschapper Lara Hallam (31) is dat niet terecht, want datingapps hebben wel degelijk voordelen. Via een videogesprek laat Hallam weten dat zij van mening is dat de media onlinedating vaak op een negatieve manier framen. “Ik denk dat het belangrijk is om beide kanten van een datingervaring te belichten. Offline daten brengt namelijk net zo goed kansen op een negatieve ervaring met zich mee.”

Expert in (online) liefde
Hallam onderzoekt al ruim acht jaar de effecten van datingapps op gebruikers en ze heeft zelfs haar eigen relatie aan een datingapp te danken. Ze werkt aan de Universiteit van Antwerpen en haar interesse ligt voornamelijk bij thema’s als vertrouwen en socioseksualiteit. Dit betekent de mate waarin iemand bereid is tot seksuele activiteit buiten een vaste relatie, waar liefde en emotionele nabijheid bij komen kijken. Het mooie aan datingapps is volgens Hallam dat zij voor al deze verschillende type gebruikers mogelijkheden bieden.

Hallam’s interesse in het vakgebied ontstond in 2012 toen ze voor haar masterscriptie onderzoek deed naar de effecten van sexting op de mentale gesteldheid van jongvolwassenen. Dit onderzoek werd in 2014 gepubliceerd in het tijdschrift Behaviour and Information Technology. Tijdens haar tweede master onderzocht Hallam de effecten van charisma en manipulatie bij gebruikers van datingapps. In 2019 promoveerde ze op onderzoek naar onlinedating. Sindsdien werkt ze aan de Universiteit van Antwerpen binnen een onderzoeksgroep en is ze gastprofessor voor de faculteit Sociale Wetenschappen.

Ontmoetingen buiten je ‘bubbel’
Het belangrijkste voordeel van datingapps is volgens Hallam dat je via de locatiefunctie in een pool met potentiële matches terechtkomt. Op die manier komen profielen voorbij van personen buiten jouw bubbel die je anders misschien nooit zou ontmoeten. Daarnaast bieden datingapps vooral voor dertigplussers voordelen: “Deze doelgroep is meestal werkend of gescheiden. Leeftijdsgenoten zijn vaak druk met hun baan en gezin, waardoor ze elkaar minder snel in sociale gelegenheden treffen. Dit beperkt de mogelijkheid om iemand in bijvoorbeeld een kroeg te ontmoeten. Hiervoor bieden datingapps een mooi alternatief om een partner te vinden.”

“Ik nam het eigenlijk helemaal niet zo serieus en had al helemaal niet verwacht dat ik op deze manier mijn man zou ontmoeten.” Lara Hallam

Gemedieerd daten – daten met behulp van media – lijkt op het oog misschien iets nieuws, maar dit fenomeen gaat honderden jaren terug. Persoonlijke advertenties voor het vinden van een partner hangen samen met de opkomst van kranten en magazines rond de zeventiende eeuw. Met de ontwikkelingen van de eerste computers en het internet ontstonden de eerste datingwebsites. Tegenwoordig spelen mobiele datingapps een prominente rol. In Nederland tellen Tinder en Happn alleen al ruim 2,2 miljoen gebruikers. De populariteit van datingapps is sinds de coronapandemie in 2020 alleen maar gestegen.

Datingonderzoek
Door de toename van het gebruik van datingapps in Nederland, verdiepen steeds meer onderzoekers zich in het onderwerp. Zo ook Elisabeth Timmermans, onderzoeker aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. In haar boek ‘Liefde in tijden van Tinder’ beschrijft ze de invloed van sociale media en datingapps op relaties. Daarnaast publiceerde ze vorig jaar een onderzoek over het effect van COVID-19 op het kiezen van een partner. Uit haar onderzoek blijkt onder andere dat mensen met grote zorgen over COVID-19 een selectievere partnerkeuze maken. Stabiliteit, gezinsbetrokkenheid en fysieke aantrekkelijkheid spelen hierdoor een grotere rol in de partnerkeuze.

Timmermans beschrijft in een ander onderzoek dat veel mensen datingapp Tinder gebruiken om hun ego een boost te geven en om hun eigen waarde op de datingmarkt in te schatten. In haar onderzoek beschrijft Timmermans wat het effect is van het waargenomen succes via datingapps, zoals het aantal matches en het aantal afspraken, op de intentie om vreemd te gaan. Uit de resultaten blijkt dat als een gebruiker veel succeservaringen heeft op een datingapp, hij of zij eerder op zoek gaat naar manieren om vreemd te gaan. Daarnaast onderzocht Timmermans de intentie van appgebruikers om te settelen. Een hogere intensiteit van appgebruik bleek geassocieerd met een grotere commitment aan een relatie en een kleinere kans om de datingapp te verwijderen.

“Er zullen altijd risico’s aan online dating verbonden blijven, maar dat geldt ook voor offline daten.” Lara Hallam

Onlinematches zijn via de apps zelf goed te traceren, maar hoeveel van deze matches resulteren uiteindelijk in een relatie? Dit uitvogelen is volgens Hallam niet simpel voor een onderzoeker. “Onderzoek doen naar onlinedating is lastig, omdat je dan eigenlijk alleen de gedragsintentie kunt meten in plaats van daadwerkelijk gedrag observeren.” Hallam houdt naast het meten van gedragsintentie veel interviews met ervaringsdeskundigen van datingapps en komt op die manier tot haar bevindingen. “Mocht je het daadwerkelijke gedrag willen observeren, dan heb je bijvoorbeeld toegang tot de telefoon van gebruikers nodig. Dat is heel privacygevoelig. Een andere optie is bestaande datingapps aanpassen en kijken wat de effecten zijn van die manipulaties op de gebruikers, een experiment dus.”

Van Tinderdate naar bruiloft
Dat het mogelijk is om een serieuze relatie via een datingapp op te bouwen heeft Hallam zelf ook kunnen ondervinden: “Voor mijn onderzoek maakte ik een Tinderprofiel aan. Ik wilde ermee experimenteren om mij goed te kunnen inleven in mijn onderzoek. Ik ben op een aantal dates gegaan en uiteindelijk heb ik per toeval mijn man ontmoet.” Hallam denkt dat hun tindermatch het resultaat was van een dagelijkse kruising op het station van Antwerpen. Ze besloten elkaar te zien voor een drankje en de vonk sloeg meteen over. Hierna volgden meer dates, een serieuze relatie en nu zijn ze al drie jaar getrouwd.

Natuurlijk had Hallam door haar onderzoekverleden al enige inzichten opgedaan in succesvolle datingprofielen. Zo koos ze bewust foto’s uit waar ze het meest op haarzelf leek, maar een tekst bij de bio had ze overgeslagen. “Ik nam het eigenlijk helemaal niet zo serieus en had al helemaal niet verwacht dat ik op deze manier mijn man zou ontmoeten.”

Hallam met haar man op hun bruiloft in 2019 (Beeld: Lara Hallam)

Hallam met haar man op hun bruiloft in 2019 (Beeld: Lara Hallam)

Daten na lockdown
Nu we de coronaregels grotendeels mogen loslaten, maakt dat het daten weer wat makkelijker voor de singles in het land. De NOS schrijft dat uit een onderzoek van onderzoeksbureau Motivaction blijkt dat een groot deel van de singles (49%) verwacht dat de lockdown een positief effect zal hebben op hun liefdesleven, omdat ze genoeg tijd hebben gekregen om na te denken over het type partner dat ze zoeken. Datingapps zullen nog niet gelijk massaal van de telefoon af worden gegooid: uit het onderzoek blijkt dat singles minder schaamte ervaren voor onlinedating dan vóór de pandemie.

Ook Hallam verwacht dat datingapps nog lang een belangrijke rol zullen spelen voor singles: “Nieuwe technologieën bepalen het succes van datingapps.” Zij verwacht dat in de toekomst virtual reality (VR) een belangrijke rol zal gaan spelen bij het vinden van een partner. “Denk hierbij bijvoorbeeld aan een virtuele ontmoeting; een drankje doen op afstand, maar dan heel realistisch. Op deze manier is het gemakkelijker om de ander zijn of haar houding, bewegingen en oogcontact te observeren. Ik verwacht dat dit de onlinedate-ervaring optimaliseert.”

Hallam ziet nog genoeg onderzoeksmogelijkheden voor in de toekomst: “Ik ben op dit moment bezig met het indienen van een onderzoeksplan over hoe en of mensen hun gedrag aanpassen na een negatieve ervaring via onlinedating. Hierbij wil ik mij voornamelijk richten op het soort kwetsend gedrag, zoals cyberpesten en of het zelfbeeld van de persoon in kwestie veranderd en tot slot of het ontwerp van onlinedatingplatforms invloed heeft op bepaald negatief gedrag.” Haar doel is om te onderzoeken of bepaalde technologische, ontwerpaanpassingen dat negatieve gedrag kunnen voorkomen, zoals mensen die zich een vals profiel aanmeten (catfishing). “Denk dan bijvoorbeeld aan het voorkomen van catfishing door een goed verificatiesysteem. Datingapps blijven innoveren en daarmee blijf ik als wetenschapper ook meekijken naar de effecten van deze veranderingen.”

Alissa de Koning



Geen reacties mogelijk.

meer liefde:
De wetenschap achter liefde
artikelen van Alissa de Koning:
Ook tijdens een informatieoorlog kun je waarheid vinden
De wetenschap achter datingapps