Lhbt+-mensen verschijnen positiever op het Belgisch televisiejournaal dan vroeger. Dat blijkt uit een wetenschappelijk onderzoek van begin 2020. De kanteling van negatief naar positief nieuws omtrent lhbt+’ers plaatsen de onderzoekers in 1996. Vanaf dat moment overheerst nieuws over lhbt-rechten en neemt de aandacht voor geassocieerde ziektes (zoals AIDS) af. Maar van gelijkwaardige vertegenwoordiging is nog altijd geen sprake.

Het onderzoek werd gepubliceerd in februari dit jaar. Wetenschappers Cecil Meeusen (Katholieke Universiteit Leuven) en Laura Jacobs (Universiteit van Amsterdam) bestudeerden 464 nieuwsitems van het Belgische televisiejournaal, uitgezonden tussen 1986 en 2017, waarin de lhbt+-gemeenschap het onderwerp was. Zij analyseerden de toon van het nieuws (positief of negatief) en of mensen uit de gemeenschap in beeld kwamen en een stem kregen.

De resultaten lieten zien dat berichtgeving sinds 1996 overheersend positief is, met een focus op het recht om te trouwen en kinderen te krijgen. Nieuwsberichten zijn sindsdien voornamelijk negatief wanneer het gaat over geweld naar homoseksuelen en transgenders.

Behoefte aan positief nieuws

Meerdere onderzoeken wijzen uit dat positieve vertegenwoordiging van minderheidsgroepen zorgt voor tolerantie en acceptatie vanuit de samenleving. Mensen die normaal gesproken niet in contact komen met lhbt+-mensen kunnen zo toch sympathie opbouwen. Volgens de onderzoekers is dit een waardevol mechanisme.

 Isabel Hoving, onderzoeker aan de Universiteit Leiden en tevens de eerste Diversity Officer aan een Nederlandse universiteit, geeft aan dat er ook in onze hedendaagse ‘tolerante’ wereld behoefte is aan positieve representatie van lhbt+-mensen: “De vele mensen die niet heteroseksueel en cisgender (mensen die zich identificeren met hun geslacht) zijn worden nog steeds als ‘anders’ en daarmee ‘minder’ gezien; als de afwijking van de norm. Daar ligt de kern van het probleem”.

 

Een lange weg te gaan

Nieuws mag dan positiever gekleurd zijn, veel aandacht krijgt de gemeenschap nog altijd niet. De hoeveelheid nieuwsitems en de duur daarvan is nauwelijks gestegen in de onderzochte 31 jaar. Mensen uit de gemeenschap komen bovendien niet vaker aan het woord. De onderzoekers benadrukken het belang van actieve vertegenwoordiging: laat lhbt’ers zien en horen.

 Er is nog een ander probleem. “De studie suggereert dat de representatie belangrijker is als het om acceptatie door hetero’s gaat, dan als het gaat om rolmodellen te bieden voor lhbt+’ers”, aldus Hoving. “Ik las in de studie de schatting dat vijf procent van de bevolking tot de groep lhbtqi+ zou behoren. Cijfers van Movisie komen hoger uit, op ongeveer tien procent lhb, trans-personen, intersekse en genderfluïde. Maar onder jongeren lijken de cijfers nog hoger te liggen”. Zolang lhbt’ers alleen verschijnen in nieuws over hun gemeenschap, blijven zij buiten de norm vallen. “Dat wij-zijpatroon versterkt de ongelijkheid en afzondering zeer”.

 

Bronnen:

Laura Jacobs & Cecil Meeusen (2020): Coming Out of the Closet, Also on the News? A Longitudinal Content Analysis of Patterns in Visibility, Tone and Framing of LGBTs on Television News (1986-2017), Journal of Homosexuality, DOI: 10.1080/00918369.2020.1733352

 

De cijfers van Movisie: https://www.movisie.nl/publicatie/feiten-cijfers-rij