Amsterdamse leerlingen met een migratieachtergrond krijgen op de basisschool vaak het advies naar het beroepsvoorbereidend onderwijs te gaan.
Daarnaast kiezen deze leerlingen bij voorkeur voor een school met veel leerlingen uit de eigen etnische groep en ze zijn minder bereid om te reizen. Dit stelt Sándor Sóvágó van de Vrije Universiteit Amsterdam in zijn proefschrift, waarop hij 22 maart 2019 is gepromoveerd. In zijn onderzoekt kijkt hij naar de oorzaken van segregatie in het onderwijs.
De overheid ziet segregatie als onwenselijk, omdat daardoor ongelijkheid en integratieproblemen in de samenleving kunnen ontstaan. Uit de conclusie van Sóvágó volgt dat segregatie moeilijk is aan te pakken, omdat de basisscholen de adviezen geven en vrijheid van schoolkeuze centraal staat in Nederland.
Sóvágó wil segregatie daarom vooral bestrijden door bij jonge leerlingen al te beginnen met het wegwerken van achterstanden. Om de schoolvoorkeuren van de leerlingen effectief te kunnen beïnvloeden, zouden beleidsmakers meer inzicht moeten hebben in de redenen die leerlingen noemen om naar een bepaalde school te willen. Marij Bosdriesz, expert passend onderwijs en jeugdhulp, onder meer werkzaam voor het Nederlands Jeugdinstituut in Utrecht, vindt de jonge leeftijd waarop leerlingen een besluit moeten nemen over hun vervolgonderwijs van meer belang dan aandacht voor schoolvoorkeuren.
Onderzoek laat volgens haar zien dat de jonge leeftijd vooral nadelen heeft voor jongens en kinderen uit migrantengezinnen. Dit wordt versterkt door het Amsterdamse gebrek aan scholen die meerdere opleidingsniveaus binnen één school aanbieden. Gevolg hiervan is dat de brugklassen gewoonlijk op hooguit twee opleidingsniveaus zijn gericht.
Ook zijn er vrijwel geen scholen waar leerlingen twee jaar over de brugklas mogen doen (verlengde brugklas).Bosdriesz vult aan dat het onderzoek niet ingaat op problemen in de gezinnen, maar dat dit in sommige wijken nog steeds een belangrijke factor is in de schoolkeuze.
Sóvágó onderzoekt een aantal bronnen, die mogelijk een bijdrage leveren aan schoolsegregatie. Hij noemt het onverwacht dat woonsegregatie in Amsterdam bijna niet bijdraagt aan segregatie in het onderwijs. Marij Bosdriesz vindt dat wel logisch. In de Amsterdamse wijken is voldoende keuze in scholen en de afstanden zijn klein, ook voor leerlingen die niet willen fietsen. Zij ziet dan ook samenhang tussen wonen, minder ver willen reizen en een voorkeur voor een school met leerlingen uit de eigen groep. Dit is in vele wijken in Amsterdam mogelijk.
Foto: Sebastiaan ter Burg, Flickr (CC BY-SA 2.0)