Nederlanders reageren relatief nuchter op de gevaren van terrorisme, blijkt uit een onderzoek van Marieke Liem, Sanneke Kuipers en Jessica Sciarone. In hun onderzoek naar de terroristische dreiging in Nederland, probeerden zij te achterhalen in hoeverre de aanslagen in nabijgelegen landen ook van invloed zijn op de risicobeleving van de Nederlandse bevolking en wat de rol van de overheid daarbij moet zijn.
Het onderzoek stelt dat de angst voor terrorisme over de jaren wel is toegenomen, maar nog steeds relatief laag is. Resultaten van het onderzoek toonden ook aan dat de angst op zijn hoogst is direct na een terroristische aanslag in een nabij gelegen land. Gezien het angstniveau in Nederland al vrij laag is, geeft het onderzoek aan dat de overheid zich het best bezig kan houden met het informeren van de burgers over de manieren waarop de overheid terrorisme bestrijdt.
Onderzoek
Het onderzoek probeerde twee vragen te beantwoorden: wat is de risicobeleving van de Nederlandse bevolking? En: hoe kan de Nederlandse overheid het beste communiceren over terroristische dreiging en het terrorisme-beleid? Dit is gedaan aan de hand van een literatuurstudie, het analyseren van bestaande veiligheidsmonitoren en een trendanalyse van Google zoekopdrachten. Daarnaast is er voor het onderzoek een enquête uitgezet onder de Nederlandse bevolking en zijn de onderzoekers in gesprek gegaan met professionals op het gebied van risicoperceptie en risicocommunicatie. Hieruit is de conclusie getrokken dat Nederlanders over het algemeen nuchter reageren op een terroristische dreiging en dat de overheid de samenleving vooral moet informeren over de manier waarop zij terrorisme bestrijdt en hoe de burger kan handelen wanneer er een aanslag plaatsvindt in Nederland.
Praktijk
De resultaten uit het onderzoek liggen dicht bij het huidige terrorismebeleid van de overheid. Dr. P.H.A.M. Abels, hoofd analyse bij de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), vertelt dat publiekscommunicatie van het begin af aan al hoog op de agenda staat: ”Burgers zijn volwassen denkende mensen, die van een overheid verwachten dat zij goed op de hoogte gehouden worden van mogelijke dreigingen.” Vanuit die redenatie is er besloten de samenleving periodiek te informeren over de voornaamste ontwikkelingen middels het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN). ”Daarnaast is er ook een publiekscampagne gelanceerd (Nederland tegen Terrorisme),” aldus Abels, ”waarbij het zwaartepunt weloverwogen niet gelegd werd bij de terroristen, maar bij hun bestrijders.”
De NCTV doet zelf ook onderzoek naar de stemming onder het publiek, en de resultaten stemmen vrijwel overeen met het onderzoek van Liem en collega’s. De onderzoeken laten zien dat angst groter wordt als aanslagen dichtbij gepleegd worden. Volgens Abels is dit op twee manieren te verklaren: ”De beperkte angst onder de Nederlandse bevolking voor aanslagen is uiteraard het gevolg van het uitblijven van aanslagen binnen de landsgrenzen, maar heeft ook te maken met de rustige en volwassen wijze waarop de bevolking door de overheid geïnformeerd wordt over de dreiging.”
Foto Wally Gobetz, Wikimedia Commons (CC BY 2.0)