Nauwelijks donkere materie in nieuw ontdekt sterrenstelsel

Sterrenstelsel NGC 1052-DF2. Foto: NASA, ESA, en P. van Dokkum (CC BY 4.0)
16 - 04 - 2018 ► 08:44



Door de ontdekking van een sterrenstelsel waarin vrijwel geen donkere materie te vinden is, is bewezen dat donkere materie echt bestaat. Dat zeggen sterrenkundigen onder leiding van de Nederlandse onderzoeker Pieter van Dokkum. Hiermee zouden alternatieve theorieën over zwaartekracht onderuit gehaald kunnen worden.

Donkere materie is niet waarneembaar. Doordat sterrenstelsels sneller ronddraaien dan door de zichtbare materie kan worden verklaard gingen wetenschappers er tot nu toe van uit dat er donkere materie bestond. De aanwezigheid van donkere materie zorgt, zo zeggen zij, voor meer zwaartekracht en daardoor snellere bewegingen.

Geen snelle beweging
Maar volgens Van Dokkum, vice-decaan van de faculteit der natuurwetenschappen aan Yale University in de Verenigde Staten, heeft het nieuw ontdekte sterrenstelsel geen snelle bewegingen. De hoeveelheid zwaartekracht past bij de hoeveelheid zichtbare materie. “Dit sterrenstelsel bewijst dat donkere materie bestaat, juist omdat het die niet heeft”, zegt Van Dokkum tegen Trouw.

Volgens sommige wetenschappers zou donkere materie niet écht bestaan. Zij geloven dat zwaartekracht op grote afstanden anders werkt en dat donkere materie daardoor wordt veroorzaakt. Deze alternatieve theorieën zouden alleen kloppen als elk sterrenstelsel sneller ronddraait dan kan worden verklaard.

Afwachten
Maar volgens Erik Verlinde, hoogleraar theoretische natuurkunde en bedenker van de alternatieve emergente zwaartekracht theorie, is het niet zo zwart-wit: “Niet alleen voor alternatieve maar ook voor de standaard theorieën zijn deze bevindingen een probleem. Wetenschappers zijn daarom sceptisch over de resultaten.”

De vondst van Van Dokkum is gebaseerd op maar 10 metingen. “We moeten nog maar afwachten of die metingen en conclusies wel echt kloppen”, zegt Verlinde. “Ik ben nog steeds overtuigd dat ik met mijn ideeën op de juiste weg ben. Mijn theorie kan alleen ontkracht worden door de ontdekking van een deeltje donkere materie; ik heb voorspeld dat dat niet zou gebeuren en tot nu toe klopt mijn voorspelling!”

Zelfgebouwde telescoop
Onder leiding van Pieter van Dokkum bouwden de sterrenkundigen een telescoop bestaande uit meer dan 40 fotolenzen; de grootste lenzentelescoop ter wereld. De telescoop kan geen scherpe beelden maken, maar wel beelden zonder achtergrondruis. Daardoor kan het team van Van Dokkum sterrenstelsels op een andere manier in beeld brengen. Waaronder het sterrenstelsel ‘zonder donkere materie’ NGC 1052-DF2 dat op een afstand van 60 miljoen lichtjaar van de aarde af staat.

Jelmar Meester



Geen reacties mogelijk.

artikelen van Jelmar Meester:
“Seksuele oriëntatie en genderidentiteit van belang voor een goede werkomgeving”
Nauwelijks donkere materie in nieuw ontdekt sterrenstelsel
Slaaf van je smartphone