Jongeren voelen afgunst vooral in gezelschap van leeftijdsgenoten of online. Dit blijkt uit onderzoek van Hannah Lennarz, van de Radboud Universiteit in Nijmegen. Lennarz onderzocht welke gevoelens jongeren op welke momenten ervaren.
Uit eerder onderzoek bleek dat deze gevoelens het meest voorkomen tijdens de adolescentie. Dat wordt veroorzaakt door de veranderingen die adolescenten doormaken. Jongeren maken een overgang naar volwassenheid en krijgen meer vrijheid. Hun vrienden worden dan belangrijker voor ze.
Volgens Lennarz ontstaan daardoor gevoelens van jaloezie bij jongeren. Ze willen graag bij een groep leeftijdsgenoten horen en willen dus niet buitengesloten worden. Lennarz zegt ook dat jongeren moeten leren omgaan met vriendschappen die veranderen en dat ze gevoeliger zijn voor hoe anderen over ze denken.
Rooskleurig beeld
De reden dat adolescenten online gevoelens van afgunst ervaren, is volgens Lennarz dat men zich online vooral van de positieve kant laat zien. Positieve gebeurtenissen worden gedeeld met anderen, terwijl dit niet het geval is met negatieve gebeurtenissen. Het beeld dat adolescenten online van hun leeftijdsgenoten zien is dus vertekend.
Lennarz gebruikte een app om 366 jongeren van 12 tot en met 16 jaar te onderzoeken. De jongeren vulden negen keer per dag in hoe jaloers ze zich voelden. Ook moesten ze invullen wat ze op die momenten aan het doen waren en met wie ze op dat moment samen waren. Bij 280 van de jongeren gebeurde dat gedurende een hele week en bij de rest gedurende twee weekenden.
Jaloezie of afgunst
Volgens psycholoog Dick Barelds (RU Groningen), die ook onderzoek heeft gedaan naar jaloezie, worden de begrippen jaloezie en afgunst hier door elkaar gebruikt. “In de psychologie wordt onderscheid gemaakt tussen jaloezie en afgunst. Dit onderzoek gaat over afgunst als ik mij niet vergis. Helaas wordt de term jaloezie ook wel door mensen gebruikt om de emotie afgunst mee aan te duiden.”
Barelds legt het verschil als volgt uit: “Van jaloezie is sprake in de context van drie personen: jijzelf, je partner en een (al dan niet denkbeeldige) rivaal. Afgunst speelt zich af tussen twee personen, waarbij de ander iets heeft dat jij graag zou willen hebben. Dit zijn dus kwalitatief zeer verschillende emoties.“
Wanneer jongeren de positieve verhalen van leeftijdsgenoten op social media lezen, voelen zij dus afgunst.