Smaakversterker MSG, ook wel Ve-tsin genoemd, wordt vaak genoemd als de veroorzaker van het Chinees-restaurant syndroom. Na het eten van Chinese gerechten met daarin MSG zouden klachten als misselijkheid, hoofdpijn en duizeligheid optreden. Door de huidige ‘healthcraze’ verliezen mensen nog wel eens uit het oog wat écht ongezond of gevaarlijk is en wat best met een korreltje zout (of MSG) genomen mag worden. Is MSG ook nog ongezond als het ervoor zorgt dat je kinderen opeens vierhonderd spruitjes per dag eten in plaats van met moeite een halve?

‘Chinees-restaurant syndroom (← Eng. Chinese Restaurant Syndrome), benaming voor symptomen zoals hoofdpijn en misselijkheid, die zich bij sommige mensen voordoen na het eten van Chinees voedsel. Oorzaak is een allergische reactie op de smaakversterker ve-tsin.’

De smaakversterker MSG, kort voor monosodium glutamaat, werd in 1968 voor het eerst genoemd als veroorzaker van het ‘Chinese Restaurant Syndrome’. In zijn brief aan het New England Journal of Medicin vertelt dr. Robert Ho Man Kwok over zijn ervaringen met de smaakversterker. De klachten, waaronder misselijkheid en hoofdpijn, traden alleen op na het eten van een Chinese maaltijd in Amerika. In China had hij hier nooit last van. Dit zou volgens Kwok komen door de toevoeging van MSG aan het Amerikaanse eten.

Wat is MSG eigenlijk?

MSG bestaat uit het aminozuur ‘glutamaat’, natrium en water. Glutamaat is een van de meest voorkomende aminozuren (aminozuren zijn bouwstenen voor eiwit in ons lichaam) in voedsel. Voedingsmiddelen zoals tomaat en parmezaanse kaas bevatten van nature veel glutamaat. MSG zorgt voor de smaaksensatie ‘umami’, vrij vertaald als ‘heerlijkheid’ (Giacometti, T. 1979).

Na meerdere trials begon het Japanse bedrijf Ajinomoto met verkopen van MSG. Dat was een succesvolle zet, want Ajinomoto is nu een multinational. Als je boodschappen doet voor het avondeten zul je op veel verpakkingen, van vooral kant-en-klare voedingsmiddelen, de smaakversterker MSG tegenkomen. Denk hierbij aan soepen, sauzen en zoutjes. In Aziatische landen wordt het net als zout en peper over het eten gestrooid (Sano, C. 2009).

Toch geen boosdoener

Naar aanleiding van Kwoks brief en de daardoor ontstane mythes en ‘ervaringsdeskundigen’, zijn er meerdere onderzoeken gedaan naar de (negatieve) effecten van MSG op onze gezondheid. Echter, bij geen van de onderzoeken werd daadwerkelijk bewezen dat MSG de boosdoener was voor de eerder genoemde klachten.

In 2011 bracht het ‘Food and Drug Administration’s committee on GRAS (Generally Recognized as Safe) substances’ het volgende naar buiten: ‘Er is geen bewijs in de beschikbare informatie over glutaminezuur, glutaminezuur hydrochloride, monosodium glutamaat, ammoniumdiwaterstoffosfaat glutamaat en kaliumdiwaterstoffosfaat glutamaat gevonden dat laat zien, of suggereert, dat er redelijke gronden zijn om te veronderstellen dat het een risico vormt voor de bevolking wanneer de stoffen gebruikt worden in hoeveelheden die nu gebruikelijk zijn. Aan de andere kant, het is niet mogelijk uit te sluiten, zonder extra data, of een significante toename in consumptie bij zou dragen aan een risicovol dieet.’ (fda.gov. 2011)

In het kort: er is geen bewijs dat MSG schadelijk is, maar we kunnen ook niet uitsluiten dat bij een gigantische gebruikstoename van MSG dieet-gerelateerde klachten ontstaan.

In het trant van ‘te veel van iets is nooit goed’: je klachten na het eten van Chinees zouden dus ook kunnen komen doordat je net je hebt zitten volproppen met te veel vet en zout.

 ‘Pretty darn safe’

Hoewel, volgens Dr. Steve Witherly, “MSG is pretty darn safe”. Hij vertelde The Businessinsider onlangs nog dat hij tijdens een researchproject 25 gram aan MSG dronk en er niks gebeurde. Sterker nog, “Ik hou ervan om mijn kinderen uit te dagen gezonder te eten, dus soms sprinkel ik er een beetje superzout door. Dat spul is heel krachtig. Ik had bijvoorbeeld een volkoren pizza – mijn kinderen haten alles wat volkoren is- en toen heb ik een beetje superzout door de tomatensaus gegooid. Ze slobberden zo dat hele ding naar binnen.”

Dr. Witherly is gepromoveerd in ‘Human Nutrition’ aan de Michigan State University, heeft een master ‘Food Science’ en een bachelor in ‘Nutrition and Dietetics’ aan de University of California at Davis. Tot slot schreef hij het boek ‘Why Humans like Junkfood’. We kunnen dus aannemen dat de beste man er verstand van heeft. Als hij zich verdiept heeft in MSG en net als alle andere onderzoekers tot de conlusie kwam, of eigenlijk níet tot de conclusie kwam, dat MSG een (slecht) effect heeft op je gezondheid, kunnen wij gewone mensen dan niet gewoon rustig ademhalen?

Als mijn kinderen met moeite vijf gram groenten eten en na het toevoegen van MSG opeens met gemak 20 gram, dan teken ik daarvoor.

Wie niet?

Of toch wel een boosdoener?

Helaas, misschien is er tóch een risicofactor verbonden aan MSG. In zijn boek Why humans like Junkfood vertelt meneer Witherly dat onder anderen MSG er voor zorgt dat wij mensen junkfood lekker vinden. Op die manier zou het zorgen voor verhoogd risico op obesitas. Oeps.

Hoe dan?

Witherly verklaart in zijn boek dat bepaalde factoren in voeding, bijvoorbeeld zout, suiker, MSG en het aantal calorieën, bijdragen aan het eetplezier. MSG, of ‘umami’, maakt dat onze hersenen beseffen dat er proteïne in onze mond zit. En dat we genieten van het eten in ons mond. Het heet niet voor niets ‘umami’ (Witherly, S. 2007).

Dit plezier in eten kan er voor zorgen dat mensen meer van een product eten dan hun lichaam nodig heeft, en dus aankomen. Volgens Witherly maakt MSG dat onze aantrekkingskracht tot calorieën en zout versterkt wordt. In zijn woorden: ‘MSG supercharges everything’.

Verschillende studies hebben de link tussen MSG en lichaamsgewicht verder onderzocht en daar kwamen meerdere dingen uit:

• Eten met MSG smaakt beter, dus mensen eten er meer van.
• MSG zorgt voor het afgeven van misleidende signalen aan de hersenen.

Dit laatste punt komt tot uiting in bijvoorbeeld de aanmaak van insuline door de alvleesklier, wat zorgt voor een hongergevoel. Een andere uiting is het triggeren van het lichaam om overtollig vet in het lichaam op te slaan in plaats van te verbranden. Dat zou ook verklaren waarom het niet uitmaakt hoeveel je sport, als je al aan obesitas lijdt en je dus MSG blijft binnenkrijgen (American Journal of Clinical Nutrition, 2011).

Normaal doen