Ongeveer een op de tien gamende jongens in de leeftijd van 12 tot 15 is gameverslaafd. Dit tegenover slechts één procent van de meiden in die leeftijdscategorie. Dat blijkt uit onderzoek van Regina van den Eijnden (Universiteit van Utrecht). Zij verzamelde in 2016 data over de gamegewoontes van zo’n 2000 jongeren.

Waarom speelt een gameverslaving aanzienlijk minder bij meiden dan bij jongens?
Gemiddeld genomen spelen meisjes andere games dan jongens. Meisjes spelen vooral kleine spelletjes op de smartphone (bijvoorbeeld Candy Crush en Color Switch) terwijl jongens vooral grotere online games spelen (zoals Call of Duty, Grand Theft Auto en Fifa). Deze grotere spellen worden vaker online met anderen gespeeld, wat deze games meer verslavend maakt omdat ze ook een bron voor sociaal contact zijn. Daarnaast kan er sprake zijn van groepsdruk om te gamen. Ook zijn deze grotere online games meer verslavend omdat je er als gamer, door de aantrekkelijke visuele kenmerken en effecten, veel meer ingezogen wordt.

Waar ligt de grens tussen een uit de hand gelopen hobby en een verslaving? Zijn er bepaalde criteria waaraan iemand moet voldoen om een gameverslaving te hebben?
De onderzoekers Lemmens, Valkenburg en Gentile hebben criteria ontwikkeld: als vijf van de negen criteria van toepassing zijn dan wordt voldaan aan de kenmerken van Internet Gaming Disorder (IGD) zoals die omschreven staan in de DSM-5, het handboek over psychische stoornissen. Het is echter wel belangrijk om op te merken dat IGD (in de volksmond gameverslaving) in de DSM-5 genoemd wordt onder het kopje ‘aandoeningen die verder onderzoek behoeven’. Officieel gaat het dus nog om een niet medisch erkende aandoening. Daarnaast is er in de wetenschappelijke wereld nog wel discussie gaande over de vraag of de negen criteria van IGD ook inderdaad valide kenmerken zijn om gameverslaving te meten.

De resultaten van uw onderzoek, dat een op de tien gamende jongens in de leeftijd van 12 tot 15 jaar gameverslaafd is, zijn voor veel mensen schokkend. Vond u deze uitkomsten zelf ook opmerkelijk?
Eerder lieten cijfers ook wel zien dat 6,4 procent van de gamende jongeren in de leeftijd van 12 tot 20 jaar voldoet aan de kenmerken van gameverslaving. In ons onderzoek hebben we apart gekeken naar jongens en meisjes en dan komen wij dus uit op 9,8 procent van de gamende jongens en 0,8 procent van de gamende meisjes van 12 tot 15 jaar. Ik was dus niet heel erg verbaasd, maar ik begrijp wel dat deze cijfers schokkend kunnen zijn voor ouders en jongeren.

Vindt u dat gameverslaving medische erkenning zou moeten genieten?
De American Psychiatric Association (APA) vindt het belangrijk dat er eerst nog meer onderzoek komt dat ondersteunt dat gameverslaving een op zichzelf staande psychische aandoening is (en niet enkel het gevolg van andere psychische aandoeningen). Daarvoor bestaat al wel wetenschappelijke evidentie, maar volgens de APA betreft het nog onvoldoende bewijs.

Zijn er efficiënte preventiemethodes ontwikkeld die gameverslaving onder jongeren kunnen voorkomen?
Nee: er is nog heel weinig bekend over hoe gameverslaving voorkomen kan worden. Er zijn bijvoorbeeld geen preventieprogramma’s voor. Op de Universiteit Utrecht zijn we wel bezig met onderzoek naar de rol die ouders kunnen spelen in het voorkomen van gameverslaving bij hun kinderen, maar dat onderzoek loopt nog niet zo lang en onze kennis is dus nog beperkt.