Het indikken van voeding bij verslikken werkt averechts. Dat concludeert Lenie van den Engel-Hoek van het UMC St Radboud te Nijmegen. Aan de afdeling Revalidatie (Logopedie-kinderen) deed zij het onderzoek waarop zij op 25 april promoveerde.
Wanneer wordt verdikken van voeding toegepast?
“Wanneer een patiënt niet genoeg spierkracht heeft in de slokdarm en een te lage druk van de tong op het voedsel om het goed te vervoeren naar de maag. Hierdoor lopen ze kans om zich te verslikken. Door de voeding te verdikken glijdt die wat langzamer de mond en slokdarm in, waardoor de patiënt meer tijd heeft om te slikken.”
Hoe bent u tot dit onderzoek gekomen?
“Het onderzoek is ontstaan vanuit de patiëntenzorg in het UMC St Radboud. Daar hebben we met een ‘slikteam’ complexe slikproblemen onderzocht. Behandelend artsen zagen dat de kinderen die verdikt drinken binnenkregen vaker longontstekingen opliepen dan gezonde kinderen. Van daaruit is de theorie ontstaan dat drinken indikken niet altijd de verstandigste beslissing is.”
Hoe ging u te werk?
“Er werden twee groepen kinderen getest, een groep gezonde kinderen en een groep kinderen met een slikprobleem. Naarmate het onderzoek vorderde zijn we gaan kijken naar de individuele situatie van de patiënten. We wilden per ziek kind weten welke spieren er aangetast waren en hoe de tongdruk op het voedsel is. Dit hebben we uiteraard ook weer vergeleken met de gezonde kinderen. Door de verkregen gegevens kunnen we veel beter zeggen wanneer de aandoening ontstaan is, hoe deze te verklaren is en we zijn in staat een meer aansluitend advies te geven.”
Wat heeft het onderzoek nog meer opgeleverd?
“Naast de conclusie dat indikken niet in alle gevallen een goede methode is om verslikken te voorkomen, zijn er ook een aantal producten verschenen: een vragenlijst voor ouders en huisartsen en een checklist voor logopedisten. Zo is er in iedere situatie een persoonlijker advies te geven.”
Het indikken van drinken wordt ook toegepast in de ouderenzorg. Heeft u voor hen hetzelfde advies?
“Ja, mijn advies is om ook in de ouderenzorg per individueel geval een bijpassende aanbeveling te doen. Dat houdt in dat eerst het onderliggende probleem moet worden geconstateerd voordat er conclusies worden getrokken. Dé slikstoornis bestaat namelijk niet.”
Bent u van plan verder onderzoek te doen?
“We zijn zeer zeker nog niet klaar met dit onderzoek. We zijn nu aan het onderzoeken wat de recente resultaten kunnen betekenen voor andere aandoeningen. Dit verdere onderzoek gaat nog zeker wel vele weken in beslag nemen.”
Vanwaar deze promotie op een ongewoon hoge leeftijd?
“Velen promoveren wanneer ze een jaar of 25 zijn. Ik heb nu promotie gedaan op 58-jarige leeftijd. Hierdoor ben ik in staat geweest om alle opgedane kennis van de afgelopen jaren waarin ik heb gewerkt, samen te doen komen in dit onderzoek. Ik ben voorlopig ook nog niet van plan te stoppen.”
Lenie van den Engel- Hoek publiceerde eerder het boek Eet- en drinkproblemen bij jonge kinderen: Een leidraad voor logopedisten en andere hulpverleners in de gezondheidszorg. De vierde druk hiervan verscheen in 2011.