Verslaving aan de partydrug GHB vormt een steeds groter maatschappelijk probleem. Naar schatting gebruiken in Nederland zo’n twintigduizend jongeren tussen de 18 en 30 jaar GHB, en dit aantal neemt nog steeds toe. Radboud Universiteit Nijmegen deed samen met zeven klinieken voor verslavingszorg onderzoek naar een nieuwe methode om af te kicken. Deze methode houdt in dat de patiënten geleidelijk afkicken door steeds minder GHB te gebruiken. Bijna 90 procent van de verslaafden die meewerkten aan het onderzoek maakten de behandeling binnen tien dagen succesvol af. Cor de Jong, onderzoeksleider en hoogleraar verslavingszorg aan de Radboud Universiteit, is positief over de resultaten, hoewel na drie maanden slechts een derde nog drugsvrij is.
Een GHB-verslaving is vrij nieuw. “Afkickklinieken wisten in eerste instantie niet hoe ze deze verslaving moesten behandelen. Daarom gebeurde dat eerst op dezelfde manier als bij andere verslavingen: stoppen met het gebruik en de afkickklachten behandelen”, aldus de Jong. Bij een GHB-verslaving zijn hartritmestoornissen, hallucinaties en epileptische aanvallen veelvoorkomende afkickverschijnselen. Wanneer een patiënt dan afgekickt was, moest nog voorkomen worden dat de patiënt opnieuw verslaafd raakt.
Waarin verschilt de nieuwe methode van de oude?
“Voorheen werd er vaak abrupt gestopt met het drugsgebruik. Bij deze methode bouwen we het GHB-gebruik geleidelijk af. De behandeling staat bekend onder de naam DeTiTap: een titratie-,detoxificatie- en herstelfase. Tijdens de titratiefase gaat de patiënt over van ‘echte’ GHB naar farmaceutische GHB. Hoeveel de patiënt nodig heeft, wordt bepaald aan de hand van het actuele GHB-gebruik, zoals de patiënt dat meldt tijdens het opnamegesprek. Als de verslaafde ook nog afhankelijk is van andere drugs, wordt ook daarbij gekeken hoeveel daarvan nodig is. De detoxificatie wordt uitgevoerd door middel van geleidelijk vermindering van de dosering farmaceutische GHB. Dit heet de taperingsfase. De patiënt krijgt om de twee à drie uur GHB toegediend, waarvan de dosering elke dag twee à drie ml minder wordt. Binnen tien dagen zijn de meeste patiënten dan helemaal afgekickt.”
Hoe zag het onderzoek eruit?
“Het protocol is gebaseerd op de kennis en ervaring uit een eerder uitgevoerde pilotstudie. Toen behandelden we echter maar 23 patiënten, nu 274. Het uitgangspunt van de behandeling is dat klachten en symptomen, die ontstaan door de onthouding van GHB, zo worden behandeld dat de onthouding veilig en voor de patiënt zo comfortabel mogelijk verloopt. We hebben de GHB-gebruiker in kaart gebracht, zodat we weten welke jongeren risico lopen op verslaving en we hebben een manier ontwikkeld en getest om het stoppen veilig en doeltreffender te laten verlopen. Die behandelprotocollen zijn vastgelegd in de GHB-monitor.”
Vindt u dat GHB een groot probleem is in Nederland?
“Zeker, op dit moment zijn er nog niet zo veel GHB-verslaafden als cocaïne- of alcoholverslaafden, maar de ernst van de verslaving laat zich vergelijken met de verslaving aan heroïne. Ook terugval is een groot probleem bij de GHB verslaafden. Twee derde van de afgekickte verslaafden gebruikt opnieuw GHB binnen drie maanden. Dit is dus zeker een onderwerp voor een vervolgonderzoek. Ik ben benieuwd hoe de patiënten na het afkicken zouden reageren op medicamenten en een psychosociale behandeling. Ook zou ik graag nog willen onderzoeken wat nou precies de schade is van een GHB-verslaving, zowel lichamelijk als geestelijk.”