De bezuinigingen die de Europese Unie heeft doorgevoerd, hebben een slechte invloed op de volksgezondheid. Zo is het aantal zelfdodingen en pogingen tot zelfdoding in Europese landen de afgelopen jaren sterk gestegen. Dat blijkt uit onderzoek van professor McKee, werkzaam aan het Observatorium voor Gezondheidssystematiek en –politiek in Londen. Hij publiceerde hierover in The Lancet.
Het is crisis, dat voelen we allemaal aan onze portemonnee. Ziektekosten stijgen, waardoor mensen er toch vaker voor kiezen een medische behandeling over te slaan. Huisartsen en psychiaters maken zich grote zorgen over de voorgenomen bezuiniging op de behandeling van psychische ziekten. Deze bezuinigingen zouden wel eens kunnen leiden tot meer zelfdodingen. Mensen krijgen geen specialistische steun en zijn dan eerder geneigd een eind aan hun leven te maken.
En dit is precies waarvan McKee zegt dat het al gebeurt: het onderzoek concludeert dat het aantal zelfdodingen snel toeneemt in Europa. Het steeg met 17 procent in de periode tussen 2007 en 2009, daarna nog eens met 25 procent in 2010 en in 2011 was het zelfs 40 procent hoger dan het voorafgaande jaar.
In Nederland is er de laatste jaren ook sprake van een stijging van het aantal zelfdodingen: volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) brengt bijna tien op de tienduizend mensen zichzelf om. Dat zijn er gemiddeld vier per dag. In 2007 maakten 1353 mensen een einde aan hun leven, in 2011 waren dat er 1647. De cijfers van het jaar 2012 zijn nog niet bekend.
Ad Bergsma, psycholoog en geluksonderzoeker, verbonden aan de Erasmus Happiness Economics Research Organisation (EHERO), heeft nog geen aanwijzingen gezien voor een depressie-epidemie in Nederland. “Er is in Nederland ook uitgebreid onderzoek gedaan naar de gevolgen van de vergelijkbare economische crisis in de jaren tachtig. Daarbij is gebleken dat het gemiddelde geluk in Nederland niet afneemt tijdens de crisis, ondanks het feit dat geldzorgen en bezorgdheid over de toekomst wel toenemen.”
Over de relatie tussen de recessie en het aantal zelfdodingen is naast het onderzoek van McKee – die er zeker van is dat er een verband is – nog niet veel bekend. Het CBS bericht hierover het volgende: “In enkele recente internationale studies is geconcludeerd dat zelfdoding kan samenhangen met economische recessie. In verschillende andere landen is net als in Nederland het aantal zelfdodingen sinds 2008, het begin van de financiële crisis, toegenomen. In hoeverre deze samenhang ook opgaat voor ons land is niet bekend.”
Bergsma begrijpt de conclusie van McKee wel, maar is voor Nederland nog niet echt overtuigd dat er een verband is. “De crisis veroorzaakt wel leed, maar er is geen een-op-eenrelatie van economische problemen met een slechtere psychische gezondheid en daarmee is de stap naar zelfmoord in mijn ogen ook niet direct vanzelfsprekend. Ik zou graag meer bewijzen zien voor we overheden beschuldigen verantwoordelijk te zijn voor de toename van zelfmoorden. Aan de andere kant is het natuurlijk wel een erg serieus signaal, waar goed naar gekeken moet worden.”