Mensen die succes nastreven, zullen eerder met creatieve oplossingen komen voor allerhande problemen, dan mensen die zich focussen op het voorkomen van falen. Dat blijkt uit NWO-onderzoek van arbeids- en organisatiepsycholoog Marieke Roskes.

Of personen meer streven naar succes of meer focussen op het voorkomen van falen is deels persoonsgebonden. Het is daarbij niet zo dat mensen die falen vermijden minder creatief zijn dan mensen die streven naar succes. Het kost de eerste groep alleen meer energie om ‘out-of-the-box’ te denken.

Mensen die goed zijn in het leggen van onverwachte verbanden zullen een streepje voor hebben bij het creatief oplossen van problemen. “Daarbij zijn mensen die streven naar succes vaker bereid om risico’s te nemen”, aldus Roskes. Deze groep wil graag problemen oplossen, maar verliezen naar hun gevoel niets als dat niet lukt. “Mensen die zich focussen op het voorkomen van falen gaan echter veel voorzichtiger te werk. Zij willen het risico op een negatieve uitkomst vermijden. Daarom hebben zij een zeer systematische manier van werken. Zij maken daardoor minder grote sprongen vooruit.”

Muisspelletjes

Roskes voerde in totaal dertien verschillende experimenten uit onder 1.075 deelnemers. In een bepaald experiment moesten de proefpersonen zich via een computerspel verplaatsen in een vermijdingsgerichte situatie of in een streefgerichte situatie. In de vermijdingsgerichte situatie werd een muis opgejaagd door een uil. In de streefgerichte situatie probeerde een muis een stukje kaas te bemachtigen.

Tijdens het spel moesten proefpersonen onder tijdsdruk creatieve inzichtproblemen oplossen. Het oplossen van die opdrachten droeg soms wel en soms niet bij aan het winnen van het computerspel. Proefpersonen in de vermijdingsconditie losten tien procent minder opdrachten op als dit niet bijdroeg aan het winnen van het spel, dan proefpersonen in de streefconditie.

Eén taak tegelijk

Sommige omstandigheden zorgen ervoor dat mensen meer gaan streven naar succes of zich meer gaan focussen op het voorkomen van falen. Als er in een bedrijf ontslagen dreigen te vallen, willen werknemers een dergelijk ontslag graag voorkomen. Ze gaan zich vaak bewijzen door extra taken op zich te nemen. Het kost ze nu alleen wel meer energie om tot goede prestaties te komen. In stressvolle periodes kan een werkgever daarom zijn werknemers beter één taak tegelijk laten uitvoeren.