Europese ambtenaren hebben een grotere invloed op het buitenland- en veiligheidsbeleid dan gedacht. Dat laat Hylke Dijkstra zien in zijn proefschrift. Hij ontving er de G.A. Van Poeljeprijs voor, voor het beste proefschrift op het vlak van bestuurskunde in Nederland en Vlaanderen. “Volgens de jury heb ik een politieke thriller geschreven, tenminste voor academici dan.”

U bent de winnaar van de Van Poeljeprijs dit jaar. Had u dit verwacht?

“Het was een grote eer om afgelopen week de Van Poeljeprijs te mogen ontvangen. Deze prijs is in het verleden namelijk uitgereikt aan vooraanstaande academici die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de bestuurskunde. Het is een eer om zelf in dit rijtje te kunnen staan. Gezien de hoge kwaliteit van de Nederlandse proefschriften was het verder een geweldige verrassing dat de jury mijn dissertatie heeft verkozen als een van de winnaars.”

Waar gaat uw proefschrift over?

“Mijn proefschrift gaat over de organisatie van Europese samenwerking op het gevoelige buitenland- en veiligheidsbeleid. Ik laat zien dat beleid niet langer alleen maar in de nationale hoofdsteden, zoals London, Parijs en Berlijn, wordt gemaakt, maar dat de Brusselse ambtenaren een behoorlijke invloed hebben op de agenda. Zo is de Europese monitoring missie in Aceh in 2005-2006 vooral tot stand gekomen door de goede internationale contacten van een aantal hoge Europese ambtenaren. En de civiele missie ter ondersteuning van de rechtsstaat in Kosovo heeft maar een beperkt mandaat, doordat Europese ambtenaren bang waren dat de Europese Unie te veel zou doen.”

Waarom denkt u dat juist uw proefschrift deze prijs heeft gewonnen?

“Volgens de jury heb ik een politieke thriller geschreven, tenminste voor academici dan. Ik laat in mijn proefschrift namelijk zien hoe verschillende civiele en militaire operaties van de Europese Unie tot stand zijn gekomen. Hierbij ga ik in op de rol van de hoofdrolspelers en beschrijf ik hun strategieën om dingen achter de schermen gedaan te krijgen. Ik denk dat ik het spel blootleg en dat de jury dit prijzenswaardig vond. Ik denk ook dat de kracht van mijn proefschrift ligt in het feit dat ik een groot aantal beleidsmakers heb gesproken.”

Wat waren bijzonderheden die u opvielen tijdens het onderzoek voor uw proefschrift?

“Een van de leukste dingen tijdens het schrijven van mijn proefschrift was het contact met de Brusselse ambtenaren. Zij maakten tijd vrij om mij te ontvangen en brachten allemaal het geduld op om mijn vragen te beantwoorden. Deze ambtenaren zijn van zeer hoge kwaliteit en moeten hun werk onder moeilijke politieke omstandigheden uitvoeren. Ik was positief verrast, want ik ging er vanuit dat deze ambtenaren veel moeilijker te bereiken waren en vooral geen tijd wilden vrijmaken om mij te woord te staan.”

Wat is de volgende stap in uw carrière?

“Ik ben momenteel voor twee jaar als postdoc onderzoeker verbonden aan de universiteit van Oxford. In 2014 kom ik terug naar Nederland. Dan ga ik als universitair docent in Maastricht aan de slag.”