Overbevissing van de grote exemplaren van vissoorten leidt tot snelle veranderingen in de genetische samenstelling van vissenpopulaties: nieuwe generaties zijn kleiner en minder vruchtbaar. Dit concluderen wetenschappers van de Universiteit van Bangor (Wales) in het tijdschrift Frontiers in Ecology and the Environment. Hun bevindingen kunnen grote gevolgen hebben voor zowel de visserij als het milieu in het algemeen.
Dat visvangst zorgt voor minder vissen, is bekend. Om overbevissing tegen te gaan, stelt de EU daarom ieder jaar quota vast voor de industrie, gebaseerd op het gewicht van de vangst. Deze quota kunnen een averechts effect hebben op de visstand: om het maximale uit hun quota te halen, concentreren vissers zich namelijk op de grote vissen, de kleintjes worden teruggegooid.
De onderzoekers hebben de gevolgen van deze praktijk onderzocht in een laboratorium met guppy´s uit Trinidad. Daarbij werd niet alleen gekeken naar het uiterlijk van de vissen, maar ook naar hun DNA. Daarin zijn al na drie generaties veranderingen waar te nemen. Het zijn immers slechts de kleinere en zwakkere vissen die hun erfelijk materiaal kunnen doorgeven aan hun nageslacht. ‘Survival of the smallest’ in plaats van ‘survival of the fittest’.
Deze genetische veranderingen hebben volgens hoofdonderzoeker Gary Carvalho “ernstige gevolgen voor het milieu wereldwijd en voor de mondiale visserijindustrie”. Hij roept op tot het verminderen van de visvangst om zo verder verlies aan diversiteit binnen vissoorten te voorkomen.
André de Roos, hoogleraar theoretische ecologie aan de Universiteit van Amsterdam (UvA), is niet verbaasd over de uitkomsten van het onderzoek. “Ik ben verbaasd over de ophef rond het artikel. Een soortgelijk resultaat is al in 2002 gepubliceerd in Science. Ik vraag me af wat het artikel toevoegt.” Daarnaast vindt hij dat guppy´s in optimale laboratoriumomstandigheden niet direct vergeleken kunnen worden met vissen in het wild.
Op de vraag of de visserij aandacht aan het onderzoek zal schenken, reageert hij sceptisch: “Nee, ik verwacht niet dat ze dat zullen doen. Ze zien het probleem wel, maar het blijft ongrijpbaar. Ik zie weinig veranderingen zolang het onderzoek aangedreven blijft worden door de visserijwereld en niet vanuit ecologische perspectieven.”