Geloof het of niet, maar al in de Middeleeuwen was men erg met mode bezig. Het bewijs is te vinden in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. Riemen, tassen en schoenen worden al sinds 1300 rijkelijk versierd met allerhande metalen symbolen en figuurtjes.
Ergens ver weggestopt op de donkere zolder van het RMO vind je de tentoonstelling Middeleeuws chic. Als je de ruimte aan de verkeerde kant binnenloopt, valt je oog meteen op een vitrine vol hedendaagse portemonnees, riemen en tassen. Het wordt duidelijk waar ze met deze tentoonstelling naar toe willen. De Middeleeuwse mode toont veel gelijkenissen met wat tegenwoordig als hip wordt beschouwd.
Toch maar aan de goede kant beginnen. Een prent van vijftiende-eeuwse schrijver van de Spiegel der Zonden. Daarnaast zijn uitspraak: “Alle gewone mensen dragen hun riemen en tassen met zilver beslagen.” Versierde accessoires waren er dus niet alleen voor de allerrijksten. Mensen uit alle rangen en standen droegen ze. De accessoires werden dan ook in grote hoeveelheden geproduceerd.
Riemen werden gesneden door een leerbewerker. Een riemenmaker maakten er vervolgens een echte riem van met gaatjes, een gesp en een riemtong. Daarna door naar de riembeslager die bij specialisten grote hoeveelheden beslag inkocht. Naast het primaire doel, het verstevigen van de riem, maakte hij er met het beslag ook een echte eyecatcher van. Uiteindelijk werden ze door kooplieden op allerlei markten verhandeld.
In de Middeleeuwen waren ze al goed bezig om via modeaccessoires boodschappen uit te dragen. Religeuze symbolen als kruisjes, maar ook letters die woorden vormden. Riemen en tassen waren dan ook zeer geschikt als geschenk voor je geliefde. Harten met gekruiste pijlen, het woord ‘AMOR’ en cupido.
In plaats van ringen was het in de Middeleeuwen zeer gebruikelijk om riemen uit te wisselen bij het huwelijk. Daarop het symbool van twee in elkaar geslagen handen. De riemen zorgden daarnaast ook voor de finishing touch op de trouwkledij.
Ook huisdieren mochten niet achterblijven. In de Middeleeuwen hield men honden voor de jacht en als gezelschapsdier. Een halsband mocht daarbij zeker niet ontbreken. Ze waren er in alle soorten en maten. Dunne halsbandjes met sterren voor schoothondjes. Maar ook brede halsbanden om eigendom en status mee uit te dragen, meestal gedragen door jachthonden.
Ook een paard ging de deur niet uit zonder eerst versierd te zijn met wat beslagstukjes. Het verstevigde niet alleen het leer van het hoofdstel, de teugels en het zadel, maar zorgde er ook voor dat je paard er modebewust bijliep.
Eén ding mag duidelijk zijn na het bewonderen van de vitrines van Middeleeuws chic. Wie denkt met zijn riem en tas beslagen met studs helemaal van deze tijd te zijn, heeft het goed mis. Al in de Middeleeuwen keek men verder dan alleen de functie van accessoires.
De tentoonstelling is te zien tot en met 15 september.