Elke dag vijf jaar lang een aspirine slikken kan de uitzaaiing van kanker tegengaan. Dit blijkt uit onderzoek van Annemijn Algra (23), masterstudente geneeskunde aan de Universiteit in Leiden. Zij heeft een jaar lang aan de Universiteit van Oxford onderzoek gedaan naar de effecten van aspirine op kanker en publicerde het resultaat in The Lancet Oncology. Algra: “Ik had nooit gedacht dat ik dit als student mee zou maken.”

Binnen dit onderzoek werk je samen met professor Peter Rothwell . Wat is jouw rol hierin geweest?
“Er zijn twee takken van onderzoek: gerandomiseerd en observationeel onderzoek. Gerandomiseerd houdt in dat de personen binnen het onderzoek willekeurig zijn ingedeeld. Bij observationeel onderzoek wordt er ofwel uitgegaan van de ziekte en teruggekeken naar verschillen tussen patiënten en een controlegroep (case-control studies), of worden twee groepen opgevolgd in de tijd (bv. aspirinegebruikers en niet-aspirinegebruikers) en wordt er gekeken wie ziek wordt (cohortstudies).

Professor Rothwell heeft gekeken naar gerandomiseerd onderzoek en zich gericht op het effect van aspirine op kanker. Hebben de mensen die wel of geen aspirine slikten kanker gekregen? Hiervoor heeft hij data uit 51 onderzoeken geanalyseerd. Mijn taak was om me te richten op observationeel onderzoek en te kijken of de uitkomsten daarvan overeenkomen met die van mijn professor. Ik heb in totaal gekeken naar 150 case-control studies en 45 cohortstudies.”

Welke onderzoeksmethode heb jij hiervoor gebruikt?
“Ik heb eerst in medische databases alle observationele studies die het effect van aspirine op kanker beschreven achterhaald. De data daaruit heb ik systematisch geanalyseerd. Cruciaal was de definitie van aspirinegebruik, deze wisselde enorm van studie tot studie. Eén keer per maand aspirine slikken geeft niet hetzelfde effect als elke dag vijf jaar lang een pilletje nemen. Door studies kritisch te selecteren en te analyseren is het effect van aspirine duidelijk zichtbaar geworden.”

Wat is exact uit het onderzoek gebleken?
“Mijn professor heeft zelf twee artikelen gepubliceerd, waarin het effect van aspirine op kanker en de uitzaaiing ervan duidelijker wordt gemaakt. Vervolgens is uit mijn literatuuronderzoek hetzelfde gebleken. Regelmatig gebruik van aspirine vermindert het risico op verschillende kankersoorten en het risico op uitzaaiing. Deze nieuwe bevindingen zijn van groot belang voor zowel de preventie als mogelijk de behandeling van kanker. Daarnaast kan geconcludeerd worden dat observationele studies dezelfde resultaten geven als gerandomiseerde studies, mits nauwkeurig en consistent uitgevoerd.”

Het was groot nieuws. Op de website van The Lancet verscheen een persbericht. Daarna haalden jullie onder andere de BBC, Nu.nl en NRC Handelsblad. Wat vind jij van de berichtgeving uit de media?
“Bijna alle nieuwsberichten in Nederland zijn gebaseerd op het bericht van de BBC. Ik vond het vooral grappig dat een journalist mij de uitspraak probeerde te ontlokken dat iedereen nu aan de aspirine moet. Maar zo ver zijn we nog niet. Als ik mijn professor op de BBC hoor spreken, heb ik diepe bewondering voor zijn bescheiden houding. Hoewel zijn bevindingen baanbrekend zijn, blijft hij terughoudend in het verkondigen van allerlei adviezen aan het grote publiek.”

Hoe is het voor jou om als student betrokken te zijn bij zo’n groot onderzoek?
“Ik vind het heel spectaculair. Voor mij is het een hoogtepunt om dit als student mee te mogen maken. Mijn professor zei al dat we met deze resultaten mogelijk het landelijke nieuws zouden halen, maar ik had nooit gedroomd dat het echt zou lukken. Ik ga opnieuw naar Oxford om aan een vervolgonderzoek te werken. Ik ga kijken naar zowel gerandomiseerd als observationeel onderzoek, maar nu bij patiënten die al kanker hebben. We willen onderzoeken wat het effect van aspirine op hen is.”