Het wordt gezien als de geboorteakte van Nederland en de Inspiratiebron voor de Amerikaanse Declaration of Independence. Dit gaat natuurlijk over het Plakkaat van Verlatinghe. Het Plakkaat uit 1581 is een van de topstukken van het Nationaal Archief. Maar is dit document uit de Tachtigjarige Oorlog echt de onafhankelijkheidsverklaring van Nederland en de geboorte van de onafhankelijke Republiek? Historicus Jasper van der Steen: ‘De gewesten hebben het nooit opgesteld met de intentie om onafhankelijk te worden.’

De weginrichting is cruciaal voor de verkeersveiligheid. Overheden zien in toenemende mate de oplossing in ‘shared space’, waarbij weggebruikers kriskras door elkaar fietsen, lopen en rijden. Maar is dat wel zo veilig? “Het werkt niet als er veel automobilisten zijn naast fietsers en voetgangers, zeker als die automobilisten er wel 40 kilometer per uur kunnen rijden.”

Jaarlijks krijgen duizenden jongeren te maken met oorsuizen door blootstelling aan hard geluid. De gevolgen van chronische tinnitus zijn uiteenlopend. De een wordt depressief, terwijl de ander zich hier helemaal geen zorgen om maakt. Veel jongeren lopen al op jonge leeftijd oorsuizen op bij feesten en festivals. Dat kan ook een groot effect hebben op de economie. Daarom heeft de Europese Commissie ervoor gekozen om een onderzoek te financieren, geleid door het UMCG in Groningen.

Uit onderzoek blijkt dat hoogbegaafde kinderen niet het basisonderwijs kunnen krijgen dat ze nodig hebben. Het ontbreekt leerkrachten aan de daarvoor benodigde kennis. Voor die kinderen leidt dit vaak tot ernstige en soms levenslange problemen. Niet geven van passend onderwijs is in strijd met de wet en internationale regels. Ook is het financieel gezien onverstandig.

Al jaren doen wetenschappers onderzoek naar een methode om malaria te bestrijden. En begin februari was daar ineens hoop: uit The Lancet Infectious Diseases kwam naar voren dat methyleenblauw een veilig middel blijkt te zijn dat de malariaparasiet met een ongekende snelheid doodt. De blauwe kleurstof doodt de malariaparasiet al binnen 48 uur en kent slechts onschuldige bijwerkingen. Zeker in combinatie met andere medicijnen en bestrijdingsmiddelen lijkt methyleenblauw een doorbraak voor de toekomst.

Rond de jaarwisseling is het onrustig in ongeveer 100 steden in Iran. Het is niet langer de vraag of er veranderd moet worden, maar hoe. Zal het land zich geleidelijk hervormen, of komt er een ander regime? Vanuit Nederland volgen twee socialewetenschappers de ontwikkelingen met spanning. ‘Natuurlijk is het een autoritair regime, maar het is een redelijk open autoritair regime, zolang het zich niet bedreigd voelt.’

‘Genderneutrale taal gevonden in Maleisië’. Als je deze kop boven een artikel zet, ben je er zeker van dat veel mensen het willen lezen. Genderneutraal is een trigger-woord: hartstikke hip en iedereen heeft er wel een mening over. Maar taalwetenschappers nemen dit nieuws met een flinke schep zout.

Geneesmiddelen moeten en kunnen veel goedkoper, zo stelt hoogleraar Carin Uyl-De Groot van de Rotterdamse Erasmus Universiteit in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Reviews. Door de prijs van onder meer kankermedicijnen te bepalen aan de hand van een nieuw algoritme, komt deze soms wel tientallen keren lager te liggen. En dat is hard nodig volgens Uyl-de Groot: […]

Nederlanders reageren relatief nuchter op de gevaren van terrorisme, blijkt uit een onderzoek van Marieke Liem, Sanneke Kuipers en Jessica Sciarone. In hun onderzoek naar de terroristische dreiging in Nederland, probeerden zij te achterhalen in hoeverre de aanslagen in nabijgelegen landen ook van invloed zijn op de risicobeleving van de Nederlandse bevolking en wat de rol van de overheid daarbij moet zijn.

In de ochtend wat meer, en in de avond wat minder eten, zou kunnen helpen bij het afvallen. Dat was al langer bekend, maar op basis van een studie die in maart verscheen in Cell Reports zegt Rosa van den Berg: ‘Onze resultaten zouden die bevindingen kunnen verklaren.’

In 2017 zijn de meeste verkeersdoden gevallen op de fiets, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ruim een kwart van deze fietsers verongelukten op een e-bike, een fiets met elektrische ondersteuning. Het is voor het eerst dat de meeste dodelijke verkeersongevallen op de fiets voorkomen. Voorheen vielen de meeste dodelijke slachtoffers onder inzittenden van personenauto’s.

De ontdekking van een sterrenstelsel waarin vrijwel geen donkere materie te vinden is zou bewijzen dat donkere materie écht bestaat. Volgens sommige wetenschappers kunnen alternatieve theorieën over zwaartekracht daardoor overboord.

Hoger opgeleide Europese migranten in Nederland zijn eerder geneigd om in hun herkomsttaal met kinderen te spreken dan lager opgeleide migranten. Dit blijkt uit een recente Nederlandse publicatie in het tijdschrift European Societies.

Nieuwsbedrijven en individuele journalisten hebben een centrale machtspositie bij hypes op Twitter. De ‘gewone burger’ speelt in deze situatie een relatief kleine rol op het discussieplatform. Dat blijkt uit onderzoek van Middlesex University London.

Mantelzorgers die een partner verzorgen ervaren een hogere totale belasting dan mantelzorgers die een (schoon)ouder verzorgen. Dat blijkt uit onderzoek van epidemioloog Marloes Oldenkamp van het Universitair Medisch Centrum Groningen.

Europa is in de afgelopen jaren opgeschrikt door meerdere, grote terreuraanslagen. Hierbij vielen enkele honderden doden. Het doel van zo’n aanslag is angst creëren bij de bevolking. In opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) deden drie onderzoekers van de Universiteit Leiden onderzoek naar de risicobeleving van burgers bij terroristische dreiging, en de manier […]

Broeikasgassen zorgen voor de opwarming van de aarde. Om die opwarming te beperken is het de ambitie om de CO2-uitstoot fors te verlagen. Daarvoor moeten we naar andere energiebronnen: van fossiele naar duurzame, zoals zon en wind. Yuvraj Birdja (30) is net in Leiden gepromoveerd op een onderzoek dat laat zien dat het elektrochemisch omzetten van CO2 daarbij ook een deel van de oplossing kan zijn.

Maar liefst 8 procent van de werkende mensen vindt hun baan nutteloos. Daarbovenop twijfelt nog eens 17 procent over het nut van hun baan. Dit blijkt uit een onderzoek van de econoom Max van Lent, onderzoeker en docent aan de Universiteit van Leiden. Hij onderzocht samen met Robert Dur (Erasmus Universiteit) in hoeverre werknemers uit 47 verschillende landen hun baan nutteloos vinden voor de maatschappij. Van Lent vertelt wat je er tegen kan doen.

Aandacht voor seksuele oriëntatie en genderidentiteit van werknemers is van belang voor een goede werkomgeving. Hoogleraar Jojanneke van der Toorn: “Dat zorgt voor vertrouwen en betere samenwerking.”

Turkije vangt vluchtelingen voor Europa op, maar staat ook bekend als een autoritair land waarin critici van Erdogan in de gevangenis belanden. Erik-Jan Zürcher, hoogleraar Turkse talen en culturen aan de Universiteit Leiden, was lang een krachtig voorstander van Turkse toetreding tot de EU. Hij ontving in juni 2005 zelfs een hoge onderscheiding van de Turkse ambassadeur. In 2016 besloot Zürcher de onderscheiding echter terug te geven en gaf hij aan een grote fout te hebben gemaakt door te denken dat Turkije ooit lid kon worden van de EU.

U bent, als lezer, geprikkeld om dit interview te lezen. En waarom ook niet? Met slechts één muisklik heeft u het complete artikel tot uw beschikking. Maar wat als u vijf minuten moet wachten voor u verder mag lezen? Of een half uur? “Tijd is een belangrijke factor bij nieuwsgierigheid”, aldus psychologe Marret Noordewier (1981).

Hoogsensitiviteit is een veelbesproken onderwerp. Wat is het precies? En hoe kom je erachter of je het bent? Klinisch psycholoog Elke Safont, verbonden aan het Belgisch expertisecentrum Huis voor Veerkracht, heldert het een en ander voor ons op.

Macro-econoom Jasper Lukkezen is hoofdredacteur van Economisch Statistische Berichten (ESB). Virtuele valuta krijgen steeds vaker serieuze aandacht in dit academische blad. ‘Je koopt het in de hoop dat er morgen een grotere idioot is die het voor meer geld koopt.’

De Nederlandse grenzen met België en Duitsland worden bewaakt met hulp van een mobiel camerasysteem, Amigo-boras. Criminoloog Tim Dekkers (Universiteit Leiden) deed onderzoek naar de praktijk. “De marechaussees zijn zelf ook niet altijd blij met het systeem.”